Minne om mor

 

Livet vever på sin vev

Hva du gjorde, tenkte, skrev;

alle ting i veven står.

Livets skyttel går og går.

Noen kommer. Noen går.

Noen dør i livets vår.

Stjerner lyser hvite.

Så er dagen komen då me har følgt mor vår til grava. Dagen var uungåelig, men likevel uventa. Me trur jo me skal ha foreldra våre alltid.
Det varmar å sjå så mange som har tatt seg tid til å vere i lag med oss i dag.
Me hadde ei spesielle mor. Ho var snill og god som mødre skal vere. Me tenkte nok ikkje over det, men ho hadde ei evne til å sjå folk, vere der for dei, og få dei til å føle seg vel. Mor hadde livslange vennskap.
Mor for ikkje med store ord. Men ho hadde regien i det meste. Me pleidde sei at "mor bestemme, men far vett kje om det"

Mor kom frå ein  musikalsk familie. Dei var folkehøgskulefolk. Målrørsla og venstre stod sterkt,- og musikken. Bestefar, Ola, laga, og spela på feler. Han laga si eiga fele då han var 14 år. Han var i stallen og klipte hår av halen av øykjen og sette på båjen. Då skjøna oldefar at odelsguten aldri blei bonde. Bestefar var lærar på folkehøgskulen der dei og budde i 13 år. Tove Solheim spelar slåttar etter bestefar.
Bestemor, Anna, voks opp i ein heim der musikk og gudstru stod sterkt, I Fattnes var det så mange ungar at oldefar hadde sitt eige songkor der dei song fleirstemt. Dei spela melodiar som han sjølv hadde komponert. Olav Eikeland spelar ennå melodiar etter Dan i Fattnes.

Mor hadde sine første 12 år på Eide og hadde fine år der. Der vart alle søskena fødde. Mor var eldst. så kom tante Bibbi året etter. Dei var mest som tvillingar. Onkel Jostein kom til 5 år etterpå, og sist tante Dagrun i 1937 Mor heitte etter bestemor si i Bråtveit. Dei var 4 søskenborn  som heitte Karen. Mor har to barnebarn som heiter Karen. Både namnet og minna lever vidare.

Å veksa opp på Eide den tida var mest som å veksa opp i Bygdå. Dei var ikkje Sandbuar. Derfor er heller ikkje mor med på det store skulebilete frå Sand skule. Det var etter skuletid og ho var faren heim.
Mor var 13 år då krigen braut ut. Og som dei andre unge prega dette ungdomstida deira.

To år etter krigen var slutt fekk mor utferdstrong. Ho og venninna Aud Brommeland fekk jobb i England. Ein jobb dei fekk  via laksefiskerane i Sandsfossen.  Mor kom til ein kapteinsfamilie med fleire tjenerar. Mor var ei slags selskapsdame,og familien vart glad i henne. Dei haldt kontakten i alle år. først mrs Night, så sonen. Julekorta kom årleg heilt i over 60 år etter ho reiste frå england.
Å vere selskapsdame kunne vere vanskelig til tider. Dei skulle ein gong på helgebesøk til ein lord. Då måtte mor ete maten i eit rom for seg sjølv. For ho var ikkje av dei fine (upstairs), men ho var heller ikkje tenar (downstairs) Når slike seriar gjekk på fjernsyn kjende mor seg att i mykje.

Då mor gifte seg til Hiim blei det vel eit musikalsk sjokk. For der var det berre "drepte sangfugler". Men derimot kunne dei fortelje soger. Det vart  fortald seint og tidlig. Mor fortsette å synge. Ho song alltid. Til arbeid og i kvile. Ved sengekanten for barn, barnebarn og sist oldeborn.

                                         

Mor og far var begge glad i folk. Dei haldt ein open heim. Ingen gjekk svoltne frå garden. Sommaren lang var det eit renn av folk. Me ungane flytte saman og låg anføttes for å gjere plass. Det var slekt og venner frå inn og utland. Frokostbordet stod på i fleire timar. Far åt alltid to frokostar. Då han gjekk i fjoset, og igjen når han var ferdig. Då stod gjestene opp.

Dei faste var onkel løland , Grandonkelen vår, Joyce frå England som Anne hadde møtt på Fjordsol. Lambert frå Stavanger som far hadde møtt i London. Lambert budde i Oslo og kom syklande hit jonsoktider kvart år. Faster Maria kom frå Toverud og låg i telt på Pyttaberget. Der kamperte også Klaus og Lisa frå Tyskland. Dei kom berre ned i garden ein gong, så kom dei att kvart år.
Albert kom frå Vegårdshei med familien. Han slo opp teltet på oppe på Tre. Faster Martha låg på salen. I folgehuset hadde bestemor sine gjester. Når tante Valborg kom frå England med søskenbarnea våre, då var livet perfekt for oss ungane.

Så var det fiskerar og andre gjester. Det var høg og låg, men på Hiim vart alle like. Like gjerne som ein visekonge av Siam, eller ein romforskar, gjekk og vaste i lågastråndå, kunne ein secret service-agent vere med å jage kyr. Eller guvernøren av Jammu og Kashmir gjekk til Vasstøl for å slappe av.
Som avslutning på sommaren kom Solvor og Lars frå Skrudland. Seinhaustes kom tante Bibbi på besøk med søskenborna våre frå Røldal. Fleire av mor sine fastrar og mostrar hadde og sin plass i huset.

                                        

Slik vaks me opp og trudde alle hadde det likt.
Det var travelt for mor og far, men mor har ofte sagt, "det var travelt og eg var ofte trøytt, men det var SÅ gildt."

Når me blei større gjekk nokre gardar saman i avløysarlag. Slik kom Tone Brommeland i livet deira. Då fekk dei eit friare liv. Far henta reisekatalogar frå fleire operatørar om hausten,  så reiste de verda rundt,i stova. Men dei tok seg ut og reiste saman rundt om i verda. Den verda far hadde sett som sjømann.

                                         

Mor følgde med i tida. Ho hadde i si tid vore ein del av aministrasjonstrioen i Sand kommune, saman med Gunnar Lunde. Ho kunne skrive på maskin. Ho var ikkje snauere enn at ho for to år sidan kjøpte seg PC for ho ville lesa bloggen min.Ho var fasinert av " detta Facebook" Eg la ut eit bilete av 4 generasjonet på FB. Mor var øvegjidde over alle “likes.”

Det siste bilete eg  tok av henne, la eg ut på sida mi. Ho sat så fin med glimt i auga. På eit blunk hadde ho fått meir likes enn eg og ungane har fått tilsaman. Eg måtte lesa opp alle kommentarer, og vise kven som lika dette. Ho var fascinert over den muligheten det låg i dette. "Nei tenk at den og den har sett dette." smilte ho og ba meg helsa dei.

Mor hadde vore sjuk heile sommaren. Meir sjuk enn me visste. Det vart ikkje tatt heilt på alvor for ho hadde så mange plager. Det var først det siste året mor av og tid klaga seg over smerter. Likevel hadde ho omsorg for korleis me hadde det.

22. august kom ho på sjukeheimen. Ho kom aldri til Hiim etter det. Ho hadde store smerter og plager. Tilslutt fekk ho komme til sjukeheimen att for vidare behandling Det var ho letta over, og den dagen sat ho seg opp i stolen ein time.

Fredag 13. september kom ho til sjukeheimen att. Då hadde ho vore tre veker på sjukehuset, og det hadde svinga veldig. Me visste ikkje korleis det skulle gå, men ofte hadde me trudd det var slutt, men så fekk me nye ark og fargestifter tell...                          

Me fekk vere med henne heile tida. Me delte på det. Ho sa ofte: "koss sko eg klart meg utan dåkke." Det var godt å endeleg få gi noko tebars. Me fekk prate, synge til henne, og pusle rundt henne mens ho var sjuk.
Då sjukdommen blussa opp at sa ho at no ville ho ikkje meir. Ho tok regien der og. Klart og mildt forklarte ho legen korleis ho ville ha det. Legen var litt overraska men han såg poenget hennar. "Eg har sett medisinlista di" sa han.

Ho tok farvel med oss, og ba om prest. Då presten hadde vore der, var ho klar. Det var fint og det var vondt. Mor ba oss helse til alle kjende, til dei som hadde tenkt på henne, og dei som ba for henne. Ho sa ho hadde hatt eit godt liv, ho fekk den mannen ho ville ha, og jammen var ho nøgd med ungane sine og.

Aldri skal me meir sei: "eg skal spørje mor, hu vett det. Det må eg fortelje mor" Me delte så mykje. Og det blir ei stor sakn å ikkje kunne dele det lenger.

Ingvar Moe har eit fint dikt som mi venninne Anne Elise Winterhus sende meg då far døydde. Det heiter:
Pitla Bringebær
(det er hans dikt om  døden)  Dette diktet passar godt i denne stund
Tenk om det var sånn:
snille fingrar fer spørjande over deg, ristar litt i busken.
Er du ferdig nå?

Mor var ferdig. Ho var klar og ho fekk kvila. Me skal glede oss over det, men me sørger over tapet. Fred vere med deg mor. Amen.

                               
                                         Det siste bilete av mor.

Evighetsstudenten

 Salutant vos essemus, aeterna Discipulus!

I dag har dotter nummer 2 fødselsdag. Me vil hylle henne. Ikkje har ho rundt tal, ikkje er ho spesielt gammal heller, men ho er ein einer i syskenflokken. Snill og grei, men likevel bestemt.

Ho har dei siste åra gått under namnet evighetsstudenten. Ho har halde seg i Bergen i 9 år!

Først ville ho gå i fara etter vår store latiner, Vandvik. Ho hadde også gått på skulen til "Lille Marius", utan å døy. Men middelalderlatinen var ikkje noko kul, så etter eit år med "mensa rutonda" vart det molekylærbiologi. Det vart det ein Bachelor av.

Men badnet ville vidare....

Som ung tok ho kvar tablettboks ho fann, og las på etikettane.  Ho ville vita kva som var inni tablettane. Siste året på Bachelorestudiet  fekk ho nyss i at det skulle komme Farmasistudier i Bergen. Ho heiv seg på, og vips var ho i gong med eit 6-årig studium.

Eit semester tilbrakte ho ved  universitetet i Norwich. Der likte ho seg godt. Så godt at ho kunne tenkt seg å fortsetje der, men fornuften drog henne attende til Bergen.

Det siste året vart slitsomt. Alt som kunne gå gale, gjekk gale dette året. Ho talde på celler. Celler som ikkje ville leve. Kjøleskapet ødela prøvane, eller teljemaskinen gjekk i filler, etc.  Det var eit halvår med neglebiting og seine laboratoriumkveldar. Ho var på labben meir eller mindre "24 -7"

Men alt har ein ende, også studentlivet. Sjølv om det vart lite av elleville studiedagar, og mykje slit, trur eg ho hadde trivelige år som student. Eg har via omvegar høyrd nyss om "Boris-weekendar" innimellom celleteljing.

  

                           Stolt ung dame med fersk avhandling om behandlinga av akutt leukemi..

Avhandlinga heiter "Combination of  Valproic acid and Hydroxyurea is Synergistic in Acute Myeloid Leukaemia."  Ho har no ein Master of Pharmacy. Avhandlinga stod til A!

Alle store avhandlingar, eller bøker, har eit føreord med takksigelsar til inkvan. Så også i denne avhandlinga. Dotter nummer to kom med boka, og sa her er resultatet. Så opna ho heftet. Eg las og vart rørt. Der står det svart på kvitt:

   -Finally I wish to thank my family and friends for all the support and words of  encouragement . Especially Dag for his love and kindness during this time, and my mother who has taken a  keen interest in my project-

Før studiene var ferdige hadde ho jobb. Og når examen var overstått hadde ho forskarbilletten i handa. Men kjærleiken og lovnaden om å ta jobben ho fekk tilbod om, stod sterkt.  Dermed fekk Haugesund nyte godt av hennar kompetanse.

I dag vil familien din hylla deg, du iherdige student, og må lykka stå deg bi. 

Hytteliv

Livet på stølen er gildt. Det har me det som plomma i egget. Ingenting hastar, og ingen masar. Dagane går med til å slappe av, gå turar, fiske, eller berre ro seg ein tur. Når det blir mørkt, legg me oss. For på hytta vår fins ingen straum, sjølv om vatnet er stemt opp for å levere straum til heile bygda.

     Torgålen. Der har ungar i fleire generasjonar vore frå før dei kunne føte seg.

Der var me som ungar med mor og far, som ungdommar med vener og som vaksne med eigne ungar.

Høgdepunktet i hyttelivet er hytteboka. Timevis går med på å mimre og le. Der står det om farne hyttetider, fakta frå livet, og små stubbar. Fleire i familien er flinke til å teikne. Og dei har skildra hyttelivet med til tider skarp penn.

                          Dette var ei jakthistorie. Teikningen tala for seg.

Dette er Jørgen og Emilie som hentar stein til ein grunnmur. HMS var eit framandord i den tida. Lars Åge kom fossande med påhengs på robatåten sin. Då fekk han klar melding om å roa seg ned. Kanoen ville nok ikkje tåle ei bølge. Som de kan sjå går vatnet til ripa.

Dette bilete er ubetaleleg. Forhistoria er at far ikkje trudde Litlebror min og jaktkameraten kom til å få noko dyr. I så fall, sa far, så skulle han og Rapp (hunden) personleg bæra kjøtet or heia. Så fekk bror min dyr, og sta som dei båe kunne vere måtte far bære alt kjøtet or heia åleine. Me ser ein nedlasta hund som sender bebreidande blikk til eigaren. Rapp hadde ikkje ein gong vore med på veddemålet. 

 Buksa som bror min har teikna i detaljer har og ei historie. Far min kjøpte denne hjå Rørvik, på salg. Det var ei pepita-rutete damebukse i ull med strikk i livet. Denne tykje far var yppeleg. Rask og lett å bytte når han skule til og frå fjoset. Han hadde sett at det var fleire bukser i korga, så veka etter var han ned att for å kjøpe restlageret. Men då var buksene til full pris att.  Så han brukte denne eine buksa i årevis. Heilt til mor ein gong heiv den og sa: " Nei, den har vi ikke sett !"

Denne historia er det nok nokon som kjenner seg att i. Dette er atter ei jakthistorie som er nedteikna. Om dei involverte les dette, og vil dele soga, så kan de skrive det i kommentarfeltet. 

Dotter nummer 4 nyt det gode hytteliv

Så, i eit spann med spiker, kom eg over dei gamle solbrillene mine. Heilt sikkert super polaroid

                     Når eg tok dei på meg, lurte eg på om dei  i det heile tatt var solbriller

        Her er provet. Eg og Kirsten har begge superpolaroid-briller i steikande påskesol.

Hyttelivet er godt. Sjølv om hyttebøkene kan rapportere om harde tider med tomme kassettspelarbatteri, provianttørke og floge-angrep. Men minner frå hyttelivet sommars- og vintersdagar er gull verdt.

Ha ei minnerik påske!

Muskelsjukdommen si bakside

Alle medaljer har ei bakside seiest det. Medaljen mi heiter Charcot-Marie-Tooth. Og den medaljen har jammen ei bakside. Det er mykje ein kan skrive om den sida. Men eg skal nøye meg med å nemne noko som kan vere jysla irriterande.  Korkar kan vere irriterande. Spesielt skrukorkar. Dei kan vere vanskelege å opne.

Kjører ein bil, må  vindauga og lykter vere reine. Eg kjøper meg vasspylarvæske, opnar panseret og gjer klar for påfylling. Det er heilt uråd å få opp korken. Der står eg... 

Eg kjøper vatn når eg eg ute på reis. Så blir eg tørst. Eg tek fram flaska,og det er umogleg å få opp korken. Då er det til å sitje og tørste i hel ved sida av flaska, eller håpe på hjelp... 

Men etter kvart blir ein smartare. Me lærer jo så lenge me lever. Så eg har lært å be betjeninga om å løsne forseglinga på korken. Men eg lærte av det og....

Det viser seg at betjeningen er så serviceinnstillt at dei ikkje berre løsnar forseglinga. Nei, dei skrur like så godt opp heile korken for meg. Så ser dei på at eg legg flaska i veska og går. Då seier dei ingenting....

0.5 liter vatn innabords

Alt ei dame har i veska ligg her, dyvått.

Eg kunne vri alt. Dropane kom ikkje med på bilde.

Eg har nå lært å sei at dei kun må løsne forseglinga, ikkje skru opp korken. Eg har med dette også funne ut at eg er i live. Det seiest me lærer jo så lenge me lever. Og eg lærte noko....

God læringsrik helg!

15 minutes of fame

3 bilder, 2 jenter, 1 veke
Slik kan me oppsummere ei heller travel veke for jdei to Sandsjentene. Aktive er dei, men at dei skulle bli slike kjendisar hadde dei ikkje trudd.

Natalie med Liva bak

Styreverskurs og årsmøte i regi av Rogaland 4 H. Jentene sit i styret i Bygdevon 4 H, og har vore ute i verda og lært kva det vil sei å styre. I ettertid dumpa eit eksemlar av Gjesdalbuen i postkassa. Inkvan på Ålgård kjende igjen Sandsjentene og sende avgarde avis til meg.

                                                           Liva, Natalie og Margarita

Så var det ungdomsskuleball påSand. Dette baller blir arragnert kvart tredje år og der den store "happeningen". Dei pussa, stelte og strigla seg så mykje at hårfønaren tok fyr. Den var ikkje van med slik hardt arbeid. Men det gav resultat; rett i avisa kom jentene. Stivpynta !

                                                Natalie, Ingeborg og Liva

Søndagen arrangerte  Bygdevon 4 H sin årlege komlemiddag. Omlag 80 middagar vart servert. Inntektene går til den årlige turen til Hovden. Det er omlag 15 flinke ungar i klubben. Og rett i avisa kom jentene, igjen.

Nå har dei vel hatt sine "15 minutes of fame". Derfor gir eg dei nye 15 minutes her på bloggen.

Språkåret 2013 volum l

I år er det språkår. Me har hatt så mangt eit år, år for år. I år er det språket sitt år.

Språk er spanande.  Me kan smake på eit språk. Me kan feire eit språk. Me kan elska eit språk. Like eins kan me hate eit språk. Alt er mogleg, berre me har eit språk.

Me kan bade i språk. Det var ein metode som var flittig nytta i teiknspråkopplæringa på 80- talet. Det var herleg å velte seg i språkbadet, nett som grisen veltar seg i søla. Det kom språk overalt. Det klina seg på oss, og sette seg fast. Brått hadde me lært eit språk..

                                                
Det er Ivar Aasen i 200 me feirer. 5. august er det 200 år sidan han vart fødd.  Men rause som me nordmenn kan vere, feirar me språkleg mangfald og skilnadar.

Me feirar at det er 100 år sidan det Norske Teater hadde si første framføring. 6. oktober 1913 sette teateret opp "Jeppe På Berget" i Oslo. Stykket var omsett av Arne Garborg. Kongen var tilstades, men folket rasa. Det gjekk hardt for seg med med slag og spark. 6.oktober 2013 har teateret festframsyning. Dei stenger gatene, og kanskje kommer Kongen. Truleg blir det ingen pipekonsert denne gongen.

Det gleder mitt teiknspråklege hjarte at i tillegg til nynorsk, bokmål, samisk, kvensk, romani og romanes, vil også teiknspråket ha sin plass. Teiknspråk er også eit offisielt språk i Noreg.


                        
                               Stafettpinnen blir levert, og dei spurtar avgarde til neste bygd

Året blir feira på mange måtar. På nett, utstillingar, konkurransar og som idrett. Ja, idrett. Nynorskstafett. Stafetten går over landet i Aasen sine fotefar. Og sjølvsagt, 10 juni kjem stafettpinnen til Sand i Ryfylke. Då må me alle alle ta vel i mot den. Stafettpinnen er alt på veg. Du kan følge stafettpinnen på bloggen "nynorskstafetten" dag for dag. Følg med, følg med...

Alt har ein ende. Også eit jubileumsår. 6.desember sluttar språkåret på Ivar Aasentunet i Ørsta. Akkurat i tide for oss å kaste oss over julefeiringa.


                                                  
                                                       La oss hegna om språket vårt!


Språkåret si heimesida:
http://www.xn--sprkret-gxab.no/

Nynorskstaffetten:

Omregulering

Det må seiast.; eg berre må sei det. Ikkje mange har snakka om det; Omregulering. Omregulering frå næringsområder til luftfart. Det soknar under samferdsel. Då er det ikkje samferdsle for fotgjengerar det er snakk om.

Blir det ikkje ein konflikt her?  Ein like stor konflikt som etableringa av Heliporten gav?  Garaneset eigendom AS lurer på om rammeløyvet LMT-utvalet gav, vil få konsekvenser for firmaet deira.

LMT- utvalet gav dispensasjon frå dagens reguleringsplan på Garaneset. Dei gav Fonnafly løyve til fyking i påvente av konsesjonssøknaden.

Fylkesmannen var i mot, men det stogga ikkje politikarane. På grunn av LMT- utvalet har Fonnafly nå lov å etablere, drive, og inneha ein operativ hovudbase for selskapet på Garaneset
Fonnafly er nå i gong med å byggje opp ein verkstadfunksjon!

Nær 90 personar signerte klagebrevet mot vedtaket. Det er mykje folk det. I tillegg var det mange som samde i det som stod i brevet, men som ikkje torde skrive under. Dei var redde for konsekvensene.

Alle har sin rett å uttale seg om det dei måtte ynskje. Me likar å tru at me lever i eit demokratisk land. Kanskje me gjer det, men me lever ikkje i nokon demokratisk kommune. Her kan det det du meinar få konsekvenser.

Eg skreiv under. Det gjorde mor  mi og. Ho er 86 år, men fremdeles politisk medviten. Og tenk, bror min kom heim og kunne fortelje henne at han hadde fått slengt i seg av ein politikar: " Mor di signerte protestbrevet!"  Mor blei litt øvejidde. "Tenk hu gamle menneske", som ho sa, var funnen blant alle 88 namna. Då kan me vere sikre på ein ting;  Inkvan studerer den lista, og dei veit kor me bur....

Kva er det å protestere på? Helikopterplassen er alt for nær folk.  Det ligg slik at støyen brer seg godt til dei nærliggjande  bustadane.  Omreguleringa vil få konsekvenser for bruken av området.

Nå skal det bli utarbeidd ein ny reguleringsplan for området. I samband med det spør Hyttebygg, som er nabo, kva konsekvensar det vil få for dei.

Kva trur de? Nå skal Garaneset, eller deler av Garaneset, omregulerast frå næringsverksemd til "flyplass". Samferdsel av den sort har andre krav enn næringsverksemd.
Ingenting som støvar må kome nær helikoptemotorane. Støvar ikkje trevirke?
Ein kan ikkje gå tur på ein flyplass. Det vil få verknader for fri ferdsel bortover Garaneset....

Og støyen?  Den er kommen for å bli...

Nå har det seg slik at me har fått ny rådmann. Han kjem utanfrå og har ikkje dei til tider vanskelege bindingar som bygdefolk har. Han peikar på sakshandsamingsfeil, akkurat som 88 andre gjorde. Han går for oppheving av vedtaket.

Undera si tid er ikkje over... Halleluja!
Nå gjenstår det å sjå kva LMT- utvalet gjer torsdag 21. mars.

Kven kan gå kor, og kva tid?

Tilgjengelighet nok ein gong. Eg har i tidlegare blogginnlegg sagt eg tok kontakt med kommunalt råd for funksjonshemma om stoda i kommunen på tilgjengeligetsida.Det er fleire år sidan. Dei svara hyggelig at det skulle sjås på i samanheng med opprustinga av Gata.

Eg har lenge vore oppteken av tilgjengelighet. Eg jobba i mitt tidlegare liv på eit statleg kopmetansesenter, der deltaking for alle var på agendaen.

At alle skal få tilgong til same goder er så sjølvsagt at me ikkje kjem på at me må tenkje over det. Men det er ikkje sjølvsagt. Suldal likar å tenkje på seg som ein kommune med spreke innbyggjar. Me kan gå fleire hundre meter til butikken med varene tilbake. Men desverre må eg skuffe politikarne. Det er ikkje slik i røynda. Ingen vil gå langt. Alle skal berre....  Og då parkerar dei kor dei vil.

Slik er stoa, og nå tykkjer eg politikarne må ta det på alvor.

i 2008 tok eg opp heisproblemet i idrettshallen. Resultatet var at den vart stengd, og med det  ein del folk vart utestengde frå hallbruk.

Eg tok i 2010 opp med råd for funksjonshemma saka om parkeringsproblema i Gata, og tilgjengelighet. Då skulle det ordnast når Gata vert opprusta. Men den rustar berre ned.

Her har inkvan klart kunststykket å parkere slik at andre inkvan ikkje kan komme inn i heiset. I etasjen over Coop er det husvære med heis opp. Der er det populært å parkere når ein berre skal...

Eg tok kontakt med Suldalsposten fordi eg tykte dette temaet var ei sak dei burde skrive om. For dette handlar om tankeløyse, ikkje vond vilje. Men alt må lærast, også å ta omsyn til sine medmenneske.

Suldalsposten var heilt enige i at det var ei viktig sak. Viktig å få auga opp for at inkvan si tankeløyse kan få konsekvenser for andre.

Eg viste dei bilete av syklane framfor heisen opp til Suldalsposten. Då blei det brått blekktørke i avisa. Ikkje eit ord vart skreve om tilgjengelighet, eller om det å ta omsyn til kvarandre. Kanskje dei ikkje lika bileta?

Då får eg vise dykk eit knippe nye bilete med prov på tankeløyse i kommunen. Sidan ikkje pressa vil ta det opp, får eg gjere det sjølv.

I heisen på kommunehuset, Suldal sitt rådhus, får ein som regel lag av diverse søppel

                                       Eg har aldri tatt heisen åleine. Her er andre følgere

Framfor legekontoret, tannlege og barnekontroll er det nokre meter å gå til parkeringsplassen. Utanfor inngongen er det kun lov å stå om ein har parkeringstillatelse. Det rare er at der står det alltid fullt av bilar. Bilar der førarane " skal berre..."  Då blir bilar med parkeringstillatelse inneparkert, eller kjem ikkje til.

Dersom ein parkerer på tvers under HC parkeringsplassen, så føles det ikkje feil

I gata er det ein HC parkering. Den står alt for langt borte til at ein kan få varer bort dit,  Vågar ein seg til å stå på dei vanlige plassane, kjem ein ikkje ut av bilen. Har ein gangvansker treng ein heile bildøropninga for å komme ut og inn av bilen.

Fleire nye firma har opna utan at det er teke omsyn til tilgjengelighet for alle. Desse kan eg spara til ein annan gong.

På kulturhuset, som er det best tilpassa bygget på Sand, er det vanlig at ein må sitte til stengetid. For HC bilen er som regel inneparkert av "Nufantar "som " skal berre".....

Kor mange år skal det gå før kommunalt råd for funksjonshemma skal byrje å gjera jobben sin?

våren er i kjømda

 Me har hatt ein kald og fin vinter. Snøen ligg hard og kald. Ikkje ein prikk vil den smelte. Ein lurer på om det nokonsinne vil endre seg.

Så byrjar sola å gi litt varme. Eg nyttar tida til å ta litt kaffi i solkroken på terrassen. Dette året måtte eg spa fram terrassen. Litt etter litt gir snøen tapt. Kvar dag har eg måtte hakke opp litt snø og venta på at solstrålene skulle smelta det. Og smelta har det. Nå er den eine terrassen fri for snø.
Sist veke kunne eg høyre det dopla frå taket. Det draup i eitt.

Så høyrde eg fuglane synge. Først ein, så ein til. Sola varma, fuglane kvitra, og eg kosa meg.
Men det er vel lenge til snøen forsvinn, og blomane kikkar fram, tenkte eg.

                                   

Så tok eg meg ein tur på den andre terrassen. Den hadde vore så nedsnøa at eg ikkje kom fram til hagen.
                               

                                
Og hva skuer mine øyne?  Fine snøklokker kikkar fram. Korleis dei ha klart å presse seg fram gjennom tela er meg eit under. Men under skjer, år etter år.

           
Berre ein liten bar flekk var nok til at blomane spirer. Eg trudde ikkje tida var inne ennå, men fuglane hadde kvitra om det. Då fuglane starta med vårsongen sin, måtte eg kikke etter om dei song rett. Og det gjorde dei.


          
Resten av hagen er nedsnøa og ser ut til å vere det lenge ennå. Men det er von i hangande snøre....

Nå er våren i kjømda godtfolk. Nyt denne tida, for brått er denne undringens tid over.

bloggurat link:http://bloggurat.net/minblogg/


<a href="http://bloggurat.net/blogg/hdn0k/liv-midt-i-livet"><img src="http://x.bloggurat.net/stats/?id=snrwpk" alt="Bloggere i Norge" border="0" /></a>

Jeg har plassert min blogg i <a href="http://bloggurat.net/kart/registrere/9632/sauda">Sauda</a> på <a href="http://bloggurat.net/kart/">norske bloggkart</a>!

Bunadsutstilling

Idag opnar Ryfylkemuseet si bunadsutstilling. Den gledar eg meg til å sjå. Eg håpar dei har mykje spanande å vise fram. Klokka 19.00 i kveld opnar dørene. Kjem du i bunad, får du kome inn utan å betale.

Eg gledar meg til å sjå Hylskruna. Det er ei brurekruna. Den kjem frå Mollatveit, men kalla Hylskruna etter Brita Hylen som kjøpte kruna. Det er mange som har sagt ja med den kruna på hovudet. Framleis seier folk ja under ei liknande krune. Rogaland bygdeungdomslag har fått laga ein kopi som dei leiger ut.

For å få dykk til å halde ut ventetida vil eg vise eit knippe av noko som ikkje er med på utstillinga:

Ragnhild Solbakken har ein flott bunad som Halldis Rørvik står bak. Det er ikkje mange av den. Sjå godt på Ragnhild neste 17.mai.

Siste året dotter nummer 4 hadde på seg "kvasi-bunad". Til våren står ho konfirmant i  bestemora sin bunad. Sjå godt på dotter nummer 3 Hennar bunad har eg brodert og montert sjølv. Skjorta har Bjørg Jorunn Myhre laga. Sjølv har eg på meg Husfliden sin Lølandsbunad. Den har eg hatt sidan eg var 17 år. Det er fleire "tilpasningar" sidan.

Lølandsbunaden er laga etter eit sjal frå garden Løland. Det var Marta Larsdotter Hiim sitt sjal. Ho vart gift til Løland. Ho var søster til min tippoldefar, Orm Hiim. Marta og Orm var ungar til "Gamla Marta."  Marta Ormsdotter Hiim var kvinnesakskvinne 100 år før ordet var oppfunne .

Dotter nummer 3 ikledd det gamle brureforkleet til Marta Larsdotter Hiim.

Er det ikkje flott?

Eit av dei to gamle sjala me har på Hiim

slitne etter ein lang bunadsdag

                                                  Det gamle sjalet frå framsida

Denne hua er sikkert på utstillinga. 

Capen til Kari Rasmusdotter Løland er utgongspunkt for Husfliden sin bunadscape. Den er blå og kortare enn Nordaker sin som er laga etter ein cape frå Bleskestad. Kari Løland er mi tipp tipp oldemor.

Her er prosjektet som skal ferdigstillast når dotter nummer 4 er vel konfirmert. Den gamle Ryfylkedrakta!

De får nok sjå ferdige eksemplarar av ryfylkedrakta på utstillinga. Desse draktene er stilige. Eg reknar med at eg blir flott når eg går bak slektningane mine som ekserserer i Ryfylkeske artillierie compagnie av 1718.

Men det er mange nålesting til. For det fanns ikkje symaskin på Christian V si tid.


                                   
Dei som har vore på Hiim har vel sett kanonene som står klar i tilfelle compagniet skal mobilisere igjen.

Dette bilete er frå Halden. Våre karar hadde slike raude uniformer då dei var innrullerte i Cristianssand artillierie compangnie. Nå har ein del fått seg den Ryfylkeske sennepsgule uniforma.

NPM atter eingong

Eg har tidlegare blogga om New public managment. Det er ein økonomieffektiv måte å  styre på. Det er laga for å styre fabrikkar.

           -  Mest mulig produkt med minst mulig utgifter for å få mest mulig inntekter.-

I 2001 starta statsminister Stoltenberg eit radikalt moderniseringsprogram. Han skulle revolusjonera offentleg forvaltning, med fokus på sjukehusa.

Men det er vanskeleg å handsama mennesker som om dei var bildeler, så sjukehusa har slete. Og helseministrane blir utslitne.

Helseminister Tønne sitt mantra var:  " tempo høyere enn detaljer" Så viktig var det å gjennomføre reforma at detaljer som konsekvensutgreiingar  ikkje var tatt med.

Denne revolusjonen har eit namn: "New Public Managment." NPM.  Kven var primus motor for å hjelpe fram reforma? Det var konsulentselskap som McKinsey.
Stoltenberg uttalte så seint som i 2008 at han ikkje visste kva NPM var.Kven ville han lure?

Stoltenberg måtte sette inn sitt siste trumfkort for å oveleve helsereforma; superministeren  Jonas Gahr Støre. Ministeren som lykkast i alle departement. Vil han klare seg i helselandet?

Støre har nok høyrd om NPM . Han vil frede sjukehusreforma Soltenberg starta.  "Omstilling er regel- ikkje unntak for sjukehusa " er hans mantra. Det var mest som om han var tilsett hjå McKinsey, og ikkje var ein sosialdemokratisk helseminister.

                                       Sjukehus i verdsklasse. Ein av alt, og det er i ustand

Helseminister Støre seier våre sjukehus er i verdsklassen. Kvifor ropar då legar ved sjukehusa ulv??
Fleire sjukehustilsette, og leiarar, har gått ut i media og fortalt at folk døyr på sjukehusa våre.
Støre refsar desse leiarane, og truar dei med sparken.

Støre : "Ahus er juvelen i helse-Noreg.  De sykehusene som lykkest best, er de som trekker i samme retning. Det håper jeg kan spre seg".
Dette er klar tale til dei som  "gir faglige uttalelsar offentleg, og får folk til å tru at OUS fusjonen går på helsa laus.

UNN, Universitetssjukehuset i Nord Norge kuttar ut 47 sjukesenger for å spare 90 mill kroner.
Dei går med eit overskott på 475 mill kroner i 2012 !!!!!

UNN får ros av Støre:" Helse- nord har laget en meget ambisiøst investeringsplan som de har ryggrad til å bære."  Spørsmålet blir då: Har pasientane ryggrad til å bære desse innsparingane.

Slik blir fabrikkar styrte: profitt, overskott, og inkvan som tek ut utbytte. Er det slik sjukehusa våre skal drivast?

Erna Solberg (H ) ser at keisaren ikkje har klær, og seier det som folk flest, utanom Støre og Stoltenberg, ser: " Der er for mye økonomifokus i det offentlige helsevesenet"

Det siste frå Støre er at to kreftmedisiner blir strokne av lista, fordi dei er for dyre. Men du kan framleis få om du betalar sjølv.

"Me må ha eit prioriteringssystem," seier Støre. Med det opnar han for klasseskilje i helse- Noreg.

                               

 Ein rapport frå  2012 viser at kun 1 av 4 helseleiarar meier at reforma var vellykka.
Kan det vere at inkvan har utvikla resistens mot sunt bondevett?

Med dette er neppe siste ord skrive på bloggen min om New Public Management.
NPM blir sopa under teppet av leiarane våre. Sosialademokratane vil ikkje stå for at dei styrer landet etter kapitalistiske former. Men eg har ikkje tenkt å la dei få sleppa unna utan å ripe i lakken deira.

Skal alle komme opp til presten?

Eg rota gjennom nokre gamle Suldalspostar. Det gode med Suldalsposten er at den aldri går ut på dato. Eg har ein del liggjande i tilfelle leselyst.

Der finn eg ofte eit tema som engasjerer, og som eg kan filosofere og kverulere over. Denne gong var det tilgjengelighet eg beit meg merke i.  Me har fått ei ny lov i Noreg:  "Lova om tilgjengelighet og universell utforming".

Dette stykket har lege over sidan i sommar, men jammen meg er det aktuelt nok til å bli sendt ut i verdsveven.

Lova legg til rette for eit samfunn der alle skal ha like stor rett til samfunnsdeltaking. Det er dermed blitt forbudt å diskriminere på bakgrunn av funksjonsvanskar. Alle skal ha tilgjenge der det er interessant for almenheten komme seg inn.

Rullestolbrukar og Sandbu, Ingrid Tveita, ettelyste betre tiljengelighet. Ho viser spesielt til snørike vintrar og ubrøtte fortau. Har noko betra seg?


Dette er nokre av tilgjengelighetsproblema i kommunen. Det er liten vilje til å ta tak i desse problema. Sidan Suldalsposten rulla ordføraren i rullestol rundt på Sand har lite skjedd.  Dette er fleire år sidan.
Fleire nyetableringar har fått opna utan at det er sikra tilgjengelighet. Det skulle ikkje vere slik etter at me fekk lova om universell utforming.

Slike teikningar er det heller ikkje mange av i kommunen.

Eg tok for snart 5 år sidan  kontakt med kommunalt råd for funksjonshemma vedrørande parkeringsplassar. TTT,  (ting tar tid) ennå har ingenting 

I same avis, på same sida se me ein reportasje frå prestekontoret sin flyttesjau, Dei flyttar inn i andre høgda på Suldal næringshage på Garaneset. I den guds hage på jord er det ikkje for alle å koma. Har du føter som fungerer går det greit, men har du eit ærend til presten og kan ikkje føte deg, så får du beint fram la det vere.

Skal du til presten og har armar til pynt, får du jammen ikkje ta heisen opp. For å ta heis i Suldal må ein vere sterk i fingrane.  Heisknappen må haldast inne under heile heisturen. Er du muskelsjuk,  klarer du ikkje å halde eit slik trykk så lenge. 

 Heisane er av det billigaste slaget som er greit for dei friske, og som har brekt foten. Heisane stiller krava til tilgjengelighet. Sjølv om det er kjent at dei er ubrukelege for funksjonshemma. Dei stiller minstekravet, så kven bryr seg om dei er heilt ubrukelege for  brukarane?

Å kome til Suldalsposten kan vere ei utfordring

Ikkje lett å komme seg inn her. Fleire bedrifter brukar heisane til oppbevaring av søppel, eller som her, sykkelpparkering.

Rett skal vere rett. Etter å tatt bilete av heisen opp til Suldapsposten ved to anledningar med fleire månadar mellom, gjekk eg inn til avisa og ba dei skrive om tilgjengelighet. Det vart inga skriving, men syklane forsvann frå heisdøra.og borte er dei blitt.

Men eg spør likevel:Bryr me oss så lite? Gløymer me å tenkje at i morgon kan det vere me som er blitt funksjonshemma?